Westfriese Omringdijksait

Happen uit de dijk

SCHELLINKHOUT-
Het besluit van het Hoogheemraadschap om tussentijds de verzwaring van de Zuiderdijkdijk anders aan te gaan pakken heeft ertoe geleid dat archeologen nu in de gelegenheid zijn om sleuven te graven voor onderzoek. ,,Gezien het feit dat de Omringdijk een provinciaal monument is, is die aandacht voor de cultuurhistorie goed verklaarbaar'', aldus Michiel Bartels van Archeologie West-Friesland. Er zal worden gegraven tot onder de dijk, waarbij de middeleeuwse resten aan het licht komen. 
Het Hoogheemraadschap Noord-Hollands Noorderkwartier, Archeologie West-Friesland en ADC Archeoprojecten nodigen het publiek uit om “de Open Dijk” te komen bezoeken. Belangstellenden zijn welkom om onder begeleiding op de dijk bij Schellinkhout een wandeling door de dijk te maken. Hap voor hap wordt teruggeblikt in de geschiedenis van de Westfriese Omringdijk. Dit is een eenmalige mogelijkheid om het werk van de archeologen aan de dijk te zien en zelf de opbouw van de middeleeuwse dijk te aanschouwen. 
In de afgelopen twee weken werden in opdracht van het Hoogheemraadschap nabij Oosterleek en Wijdenes al twee sleuven door de Zuiderdijk gegraven. Het pakket van de voet tot aan de kruin van de dijk was meer dan 7 m dik. De doorsnede liet nauwkeurig het verleden van de dijk zien. Boven aan de dijk viel het schelpenpad of een met puin verharde weg waar te nemen. Daar onder kwam een groot pakket met ophogingslagen tevoorschijn dat bestond uit zoden van klei en zavel. In deze pakketten bevond zich ook huisafval als borden, potten en pannen uit de 17de en 18de eeuw. Onder deze lagen werden de pakketten kleiiger en bevatten ook resten veen. Aan de zeezijde van de dijk werden in de 16de en 17de eeuw rijen grenen palen ingeslagen versterkt met rijs- en knuppelhout. Daar bovenop lag breekpuin en zwerfkeien om het hout op zijn plaats te houden. Op sommige plekken zijn wel 2 m dikke pakketten van opgestapeld zeewier, stro, mest en andere zachte materialen gevonden. Deze werden eveneens gebruikt om de dijk te versterken.
Geheel onderin de dijk werd in Oosterleek een 1 m dik pakket van fraai gestapelde klei-veenzoden opgegraven met daar onder een samengeperste laag natuurlijk veen. Dit moet worden gezien als het laatste restje van het grote veenkussen dat West-Friesland in de middeleeuwen ooit was. Onder dit veen bevond zich de natuurlijke ondergrond; blauwe zeeklei. 
Archeoloog Bartels: ,,Je krijgt een prachtig historisch overzicht van hoe deze dijk tot stand is gekomen. Je ziet redelijk bovenaan nog de resten van het oude schelpenpad dat ooit over de kruin liep. Verder naar beneden zijn de kleipakketjes te zien die de mensen als verzwaring van de dijk hebben neergelegd. Je kijkt dus naar honderden jaren puur handwerk.”
Opgelet: Bij zware regenval of onweer gaat de excursie niet door. Stevige schoenen zijn nodig, want het kan glad zijn in de sleuf.