350 jaar geleden, op 5 november 1675, brak de Westfriese Omringdijk voor het laatst door. Het stenen-monument op de dijk tussen Hoorn en Scharwoude herinnert nog aan de ramp waarbij de hele oostelijke helft van Westfriesland onder water kwam te staan. Er kwamen maar twee mensen bij om het leven, maar er is veel vee bij verdronken en ook de materiële schade was enorm. Voor een dagloon van een gulden en zeven stuivers werden arbeiders ingezet om de boel zo snel mogelijk weer te dichten. Op 29 november was de Omringdijk weer dicht. Op de dag dat in de kerken een dankdienst werd gehouden stak er weer een storm op en brak de dijk opnieuw. Er stroomde opnieuw heel veel water naar binnen. Het zeewater kreeg toegang tot de ringvaarten van de Schermer en de Beemster toen binnendijken het ook begaven. Polders liepen vol. Noodklokken beierden. Het water bereikte zelfs Alkmaar. Zeewater stroomde door de stadsgrachten. Een dijkleger van 4800 mannen moest uitrukken om erger te voorkomen. Overal werden inwoners opgetrommeld om in actie te komen. Eens te meer werd weer duidelijk dat het onderhoud en de reparatie een zaak was voor iedereen die achter de dijk woonde. Pas aan het eind van de maand januari het jaar erop was de breuk in de Omringdijk geheeld. Voor de zekerheid werd even gewacht met een dankdienst…
Het braakmeertje ‘De Weel’ was er getuige van. Het inkomende water had met woeste kracht een gat van zo’n 17 meter diep uitgeslagen. Voor het herstel moest de nieuwe dijk er met een boog omheen.
foto sjaak bos ©2006
De monumentale Omringdijk heeft vele littekens: bochten en wielen als gedenktekens aan rampzalige doorbraken die nog met de hand werden hersteld. De dijk heeft in 800 jaar veel voor zijn kiezen gehad, en met hem de bewoners van Westfriesland. Door inpolderingen en Zuiderzeewerken is dat gevaar voor het grootse deel wel geweken. Maar in de afgelopen decennia was het toch nog nodig om de boel te versterken, waarbij rekening moest worden gehouden met het stijgen van het waterpeil in de toekomst.
Bron NHD 5 november 2025
